ISMQ – Trung tâm thông tin sức khỏe Viêm quanh khớp vai một trong những vấn đề xương khớp phổ biến. Người bị viêm quanh khớp vai thường thấy đau buốt và khó cử động ở vùng vai. Để hỗ trợ điều trị cũng như để phục hồi hoàn toàn, bác sĩ thường đề nghị bệnh nhân áp dụng các bài tập phục hồi chức năng viêm quanh khớp vai. Bài viết dưới đây sẽ trình bày cụ thể một số bài tập có tác dụng tốt cho người bị viêm quanh khớp vai.
Lợi ích khi tập phục hồi chức năng viêm quanh khớp vai
Các bài tập phục hồi chức năng viêm quanh khớp vai có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bởi mang lại những tác dụng tốt. Thứ nhất là tình trạng đau sẽ được cải thiện rõ rệt. Tiếp đó, cơ khi được vận động cũng trở nên khỏe hơn, tránh teo cơ. Tình trạng tổn thương ở khớp cũng được cải thiện rõ rệt, mở rộng tầm cử động của khớp đồng thời giúp tránh được tình trạng căng cứng khớp. Từ các tác dụng cụ thể đó, người bị viêm quanh khớp vai có thể dần dần cử động tốt hơn, và dần lấy lại khả năng sinh hoạt và vận động bình thường.
Các bài tập phục hồi chức năng viêm quanh khớp vai phổ biến
Bài tập dao động cánh tay
Đây là bài tập đầu tiên được đề nghị để phục hồi chức năng viêm quanh khớp vai. Cơ dưới và cơ trên gai, cơ delta và cơ dưới vai là những bộ phận chịu tác động chính. Trước khi tập, người bệnh chú ý tìm chỗ tập phù hợp sao cho phía tay đau có phạm vi rộng để cử động và có chỗ vững chắc để tay không đau bám vào hỗ trợ. Người bệnh bắt đầu với tư thế lưng thẳng nhưng người hơi cúi xuống. Sau đó, bệnh nhân dần dần đưa vai đau di chuyển theo hướng trước sau, rồi sang ngang và xoay vòng tròn. Cần tránh đưa tay quá mức ra sau lưng trong khi tập.
Bài tập kéo căng tư thế nằm
Để thực hiện bài tập này, người bệnh nằm nghiêng, sao cho vai đau được đặt ở bên dưới, cánh tay và thân vuông góc với nhau và khuỷu tay gập vuông góc. Khi đã chuẩn bị xong, người bệnh dần dần sử dụng tay không đau để xoay tay có vai đau ép xuống giường. Giữ ở đó 30 giây rồi trở về thư giãn 30 giây và chuyển sang động tác khác. Người bệnh cần lưu ý ép tay có vai đau ở mức độ vừa phải và không đè lên khớp cổ tay khi tập.
Bài tập co và bài tập duỗi khuỷu tay
Bài tập này cần tạ tay và gồm hai bài tập nhỏ là co khuỷu tay (tác dụng lên cơ nhị đầu) và duỗi khuỷu tay (tác dụng lên cơ tam đầu). Thứ nhất, bài tập co khuỷu tay: người bệnh bắt đầu với tư thế ngồi, cầm tạ và từ từ co duỗi khuỷu tay. Khi tập lưu ý giữ tốc độ co duỗi vừa phải và không vặn cẳng tay. Thứ hai, bài tập duỗi khuỷu tay: người bệnh bắt đầu với tư thế đứng hoặc tư thế ngồi, cầm tạ; sau đó đưa tay từ từ lên cao và tiến hành co khuỷu tay về phía sau, giữ ở đó 2 giây rồi duỗi ra. Lưu ý với bài tập này là người bệnh phải giữ cơ bụng chắc chắn và không để tạ chạm vào lưng.
Bài tập co và kéo khớp vai
Cơ răng cưa và cơ bậc thang giữa là hai cơ chịu tác động chính bởi bài tập này. Để bắt đầu, người bệnh bắt đầu với tư thế nằm sao cho tay có vai đau cầm tạ và có đủ không gian thoải mái để cử động. Người bệnh nâng vai chậm rãi lên đến mức cơ thể cho phép rồi từ từ hạ xuống. Trong khi tập người bệnh cần lưu ý: dùng tạ tay có trọng lượng vừa phải, nâng bằng cơ vai chứ không phải đưa cánh tay lên và không nhún vai về phía tai.
Bài tập xoay trong và ngoài tư thế nằm
Bài tập này sẽ chủ yếu có tác dụng lên cơ ngực, cơ deltoid trước và cơ dưới vai của bệnh nhân. Người bệnh chuẩn bị ở tư thế nằm ngửa trên nền cứng và có thể dùng thêm tạ tay với trọng lượng phù hợp với tình trạng đau. Đầu tiên, người bệnh dang tay đau vuông góc với cơ thể. Sau đó, gập khuỷu tay tạo thành góc 90 độ so với cẳng tay, các ngón tay lúc này hướng lên. Cuối cùng, từ từ nâng cẳng tay lên khỏi vị trí ban đầu một góc tối đa 45 độ nếu có thể rồi từ từ hạ tay xuống.
Bài tập chèo thuyền
Bài tập này có tác dụng lên cơ bậc thang giữa và cơ bậc thang dưới. Người bệnh cần chuẩn bị một dây thun loại chắc chắn rồi buộc dây vào một trí cố định. Sau đó đứng cách khoảng 3 bàn chân so với vị trí đó. Tiến hành thực hiện động tác với tay có vai đau bằng cách cầm dây thun và kéo dần về phía sát thân mình. Lưu ý kéo ở mức độ vừa phải và giữ vai thật chắc khi kéo.
Bài tập kéo căng cơ thang
Bài tập này có tác động chủ yếu lên cơ thang, cơ trên gai và cơ Deltoid. Người bệnh cần sử dụng tạ tay có trọng lượng 1-3kg với bài tập này. Các bước thực hiện như sau: người bệnh bắt đầu với tư thế quỳ gối và cúi lưng (có thể bám vào vật đỡ nếu khó cúi lưng), rồi từ từ đưa cánh tay (có tạ) dang ngang và giữ trong 3-5 giây sau đó đưa tay về vị trí ban đầu. Lưu ý rằng người bệnh phải dùng loại tạ tay vừa sức với mình để tránh gây đau buốt, nếu không rõ thì có thể bắt đầu với loại 1kg rồi cảm nhận và điều chỉnh.
Bài tập co duỗi vai
Bài tập này có tác động đến cơ trên gai, cơ thang giữa và dưới, cơ tròn nhỏ và cả cơ delta ngực. Để thực hiện bài tập, người bệnh cần nằm sấp với chiều sao cho cánh tay đau được đặt ở phía ngoài mép giường và đảm bảo cánh tay được vận động trong phạm vi tối đa. Khi đã sẵn sàng, người bệnh từ từ nâng cánh tay lên (khuỷu tay thẳng). Nếu có thể, bệnh nhân đưa từ từ đến khi cánh tay ngang tầm với mắt và giữ trong 2-5 giây rồi đưa tay về vị trí ban đầu. Chú ý bài tập này áp dụng với tay không, bệnh nhân không dùng tạ.
Bài tập xương bả vai
Cơ răng cưa và cơ thang giữa là hai chính chịu tác động bởi bài tập này. Người viêm quanh khớp vai chuẩn bị ở tư thế nằm sấp, đặt hai cánh tay sát và song song với thân mình sao cho vai sát xuống giường. Khi đã sẵn sàng, người bệnh từ từ dùng cơ vai nâng vai lên và giữ vai ở đó 10 giây rồi thả lỏng về vị trí ban đầu. Với bài tập này, người bệnh dùng cơ vai để nâng, không dùng tay tác động và không được nhún vai về phía tai.
Lưu ý khi tập phục hồi chức năng viêm quanh khớp vai
Các lưu ý nhỏ gắn với từng bài tập đã được ghi chú ở phần trên. Có rất nhiều bài tập khác nhau để phục hồi chức năng viêm quanh khớp vai nên người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi tiến hành luyện tập. Người bệnh cũng nên quan sát kĩ hướng dẫn trước khi tập và nên có người giám sát trong khi tập để đảm bảo đúng tư thế và động tác, tránh vận động sai gây tổn thương. Cùng với tập luyện, người bệnh cũng nên xây dựng, duy trì chế độ ăn uống phù hợp, lành mạnh và tránh sử dụng các chất kích thích.
Bài viết trên đây đã cung cấp thông tin về lợi ích cũng như cách thực hiện các bài tập nhằm phục hồi chức năng viêm quanh khớp vai. Có thể thấy việc phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân hồi phục hoàn toàn. Người viêm quanh khớp vai cần nghe theo chỉ dẫn của bác sĩ và kiên trì tập luyện đúng cách, đúng thời gian khuyến cáo để đạt được hiệu quả tốt nhất.
