ISMQ – Trung tâm thông tin sức khỏe Theo y học cổ truyền, có thể được đẩy lùi bệnh viêm quanh khớp vai nhờ các bài thuốc dựa trên sự kết hợp của các loại thảo dược thiên nhiên. Phương pháp này lành tính, dễ thực hiện và có hiệu quả tương đối cao. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cách điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền trong bài viết dưới đây.
Bệnh viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền
Viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền gây nên do tình trạng ứ tắc của kinh lạc với nguyên nhân chính dẫn đến tắc nghẽn là bởi sự kết hợp của thấp, phong, hàn. Bệnh là tình trạng phần mềm quanh khớp vùng vai bị tổn thương khiến bệnh nhân gặp phải những cơn đau nhức và khó cử động. Bệnh gồm 3 thể là thể kiên thống, thể kiên ngưng và thể kiên phong. Ba thể này lần lượt biểu hiện theo tiến trặng nặng dần của bệnh.
Cụ thể, tình trạng phong hàn chủ yếu biểu hiện ở giai đoạn đầu gây ra tình trạng đau nhức vùng vai cho người bệnh. Đông y gọi chứng này là thể kiên thống. Tình trạng phong hàn sẽ dần chuyển sang hàn thấp khi bệnh tiến triển sang giai đoạn tiếp theo. Lúc này, các động tác vận động, cử động bắt đầu bị hạn chế. Đây là lúc thể kiên ngưng biểu hiện. Nếu như tình trạng này không được điều trị, bệnh sẽ tiến triển nặng hơn nữa với thể kiên phong. Trong giai đoạn này, lưu thông khí huyết bị trì trệ bởi tà khí xuất hiện nhiều hơn trong cơ thể người bệnh. Do đó, các dưỡng chất không được cung cấp thường xuyên và đầy đủ như trước dẫn tới các cơ và gân suy yếu dần.
Cách điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền
Điều trị thể kiên thống
Viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền thể kiên thống là tình trạng nhẹ nhất trong 3 thể, tương đương với tình trạng viêm đơn thuần ở y học hiện đại. Triệu chứng chính là những cơn đau nhức, đau tăng dần khi trở trời hoặc tăng cường cử động, vận động quá sức. Bởi những cơn đau này mà các hoạt động sinh hoạt hằng ngày cũng bị hạn chế như chải đầu, buộc tóc hay gãi lưng. Người bệnh sẽ thấy đau chủ yếu ở vùng khớp vai nhưng không có biểu hiện sưng đỏ và chưa gây ra teo cơ. Với thể kiên thống, phép điều trị được chỉ định là điều trị để điều khí, lưu thông khí huyết, giảm hàn và khu phong.
Điều thứ nhất trong phép điều trị này là áp dụng bài thuốc Đông y “Quyên tý thang gia giảm”. Nguyên liệu chính của bài thuốc gồm: hoàng kỳ (16 gram), khương hoạt (12 gram), khương hoàng (12 gram), xích thược (12 gram), đại táo (12 gram) và đương quy (12 gram). Các nguyên liệu khác: sinh khương (0,6 gram), cam thảo (0,6 gram), trần bì (0,8 gram), quế chi (0,8 gram) và phòng phong (0,8 gram). Cách sắc: tập hợp tất cả các vị thuốc với đúng trọng lượng trên thành một thang thuốc để sắc và uống trong ngày. Lượng thuốc sắc được chia làm 2 phần bằng nhau để người bệnh uống vào buổi sáng và buổi chiều. Người bệnh cần kiên trì sử dụng thuốc theo đúng liều lượng và chỉ định để đạt hiệu quả cao.
Các phương pháp tiếp theo của phép điều trị này là châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, thủy châm và điện phân. Với châm cứu, thầy thuốc Đông y sẽ tiến hành châm tả các huyệt Trung phủ, Kiên ngung, Kiên tỉnh, Kiên trinh,… Với xoa bóp bấm huyệt, các kỹ thuật xoa bóp và bấm huyệt được thực hiện đúng trình tự và thao tác giúp giảm đau hiệu quả. Với thủy châm, các loại vitamin nhóm B như B12, B1, B6 cùng với thuốc giảm đau không steroid sẽ được tiêm vào các huyệt đã nêu. Cuối cùng là phương pháp điện phân, Lidocain hoặc vitamin nhóm B là chất sẽ được điện phân.
Điều trị thể kiên ngưng
Thể kiên ngưng theo Đông y tương đương với giai đoạn khớp bị cứng và tắc nghẽn ở y học hiện đại. Khi bệnh tiến triển đến thể này, người bệnh sẽ thấy đau ít hoặc không thấy đau thay vào đó là sự hạn chế khi cử động. Lúc này, vùng khớp bị viêm gần như là một thể đông cứng lại, cơ dần bị teo ở mức độ nhẹ. Phép điều trị cho thể kiên ngưng là “hoạt huyết tiêu ứ, thư cân hoạt lạc” nhằm giảm hàn thấp và đánh tan dần vùng đông cứng.
Bài thuốc Đông y tiêu biểu của phương pháp này là “Quyên tý thang gia vị”. Bài thuốc gồm các nguyên liệu chính là: đào nhân (10 gram), tô mộc (10 gram), xích thược (12 gram), khương hoàng (12 gram), đương quy (12 gram), đại táo (12 gram) và hoàng kỳ (16 gram). Các nguyên liệu khác gồm có cam thảo (0,6 gram), trần bì (0,6 gram), sinh khương (0,6 gram), xuyên sơn giáp (0,8 gram) và khương hoạt (0,8 gram). Người bệnh tập hợp tất cả các vị thuốc đã liệt kê như trên rồi đem đi sắc. Thang thuốc vừa sắc chia làm 2 phần uống vào sáng và chiều trong ngày.
Với các phương pháp khác như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, thủy châm và điện phân thì thực hiện tương tự như phép điều trị thể kiên thống đã nêu trên. Sự khác biệt sẽ được thầy thuốc điều chỉnh tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Phương pháp xoa bóp bấm huyệt đặc biệt có tác dụng tốt để điều trị thể kiên ngưng và nên được thực hiện bài bản, đúng kỹ thuật để mang lại hiệu quả cao.
Điều trị hậu kiên phong
Thể hậu kiên phong theo y học cổ truyền tương ứng với hội chứng vai tay ở y học hiện đại. Đây chính là thể bệnh đặc biệt với những triệu chứng là đau khớp; hạn chế cử động; bàn tay có khí lan và bị phù, cứng; xuất hiện vết bầm ở vùng da thuộc cẳng tay, da lạnh. Cơn đau xuất hiện ở cả cánh tay người bệnh trong suốt ngày và đêm cùng với sự teo cơ rõ rệt.
Bài thuốc được áp dụng là “tứ vật đào hồng gia vị” với các vị thuốc là: hoàng kỳ (16 gram), thục địa (16 gram), đẳng sâm (16 gram), bạch thược (12 gram), đào nhân (10 gram), đương quy (10 gram), hồng hoa (10 gram) và xuyên khung (10 gram). Người bệnh chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu nêu trên rồi đem sắc lấy nước uống trong ngày. Cần kiên trì sắc thuốc và sử dụng đúng liều lượng để cải thiện tình trạng bệnh.
Các phương pháp thuỷ châm, điện phân và xoa bóp bấm huyệt được tiến hành tương tự như ở phần trên. Phương pháp châm cứu đặc biệt có hiệu quả trong điều trị hậu kiên phong. So với châm cứu điều trị thể kiên thống, châm cứu trong giai đoạn này ;à châm bổ các huyệt như trên và bổ sung thêm Ngoại quan, Thủ tam lý, Dương trì,…
Lưu ý khi điều trị viêm quanh khớp vai theo Đông y
Việc điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền chủ yếu dựa vào các bài thuốc dân gian. Vì thảo dược thiên nhiên có đặc tính cần thời gian nhất định để phát huy tác dụng nên người bệnh cần thật sự kiên trì dùng thuốc theo đúng chỉ định của thầy thuốc để thấy được hiệu quả. Trong quá trình điều trị dù với phương pháp nào (uống thuốc sắc, châm cứu, xoa bóp…), người bệnh cũng cần tránh sử dụng các chất kích thích, uống bia rượu và đồ ăn cay nóng. Đồng thời, bệnh nhân cũng cần bổ dung thêm các loại thực phẩm chứa nhiều omega 3 trong bữa ăn hằng ngày. Người bệnh cần quyết tâm điều trị, tránh bỏ dở giữa trùng hoặc thay đổi vị thuốc, bài thuốc mà không có sự cho phép của thầy thuốc. Với trường hợp nặng như hậu kiên phong, bệnh nhân nên đến bệnh viện để tiếp nhận điều trị kịp thời.
Bài viết tương đối dài trên đây đã cung cấp cho người đọc góc nhìn về bệnh viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền. Với các phương pháp điều trị theo từng mức độ bệnh đã trình bày, hi vọng bài viết giúp ích được một phần nào đó cho người đọc. Người bệnh nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc hoặc chuyên gia Đông y trước khi tiến hành điều trị, tránh tự ý điều trị tại nhà, để đạt kết quả khả quan.
