ISMQ – Trung tâm thông tin sức khỏe Xương quay là một xương lớn, nằm ở cẳng tay. Đây cũng là xương đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc tay của con người. Để hiểu rõ hơn về xương quay, mời bạn tìm hiểu về giải phẫu, cấu tạo và chức năng của loại xương này!
Xương quay nằm ở đâu?
Xương quay là xương nằm ở cánh tay, kéo dài từ khớp khuỷu đến phần xương cổ tay. Xương quay cùng với xương trụ tạo nên phần cẳng tay. Xét về vị trí, xương quay nằm song song và ở phía ngoài của xương trụ. Về chiều dài, xương quay ngắn hơn xương trụ khoảng 2.5cm. Tuy nhiên sự chênh lệch về chiều dài này không đáng kể.
Xương quay có kiểu dáng hơi cong, hình lăng trụ dài. So với xương trụ, xương quay có nguy cơ gãy cao hơn.
Cấu tạo của xương quay
Xương quay có chiều dài khoảng 22 – 26.7cm ở người trưởng thành. Trong đó, phụ nữ có chiều dài xương quay trung bình khoảng 22.35. Nam giới có chiều dài xương quay trung bình khoảng 24.13cm. Xương quay được cấu tạo từ thân xương và hai đầu (đầu trên, đầu dưới). Trong đó:
Thân xương của xương quay
Thân của xương quay có hình lăng trụ, được kết cấu ba mặt và ba bờ. Trong đó 3 mặt và 3 bờ bao gồm: mặt trước, mặt ngoài và mặt sau.
- Mặt trước là phần lồi củ quay, có hình dáng rộng dần phía dưới và có lỗ nuôi xương ở khoảng giữa. Ở dưới có phần cơ sấp vuông bám, ở trên có cơ dài gấp của ngón cái bám.
- Mặt ngoài: tròn, phần giữa có diện gồ ghề để cơ sấp tròn, ở trên mặt ngoài là cơ ngửa ngắn bám.
- Mặt sau: tròn và có cơ ngửa ngắn bám.
Ngoài ra, thân của xương quay còn có ba bờ, bao gồm: bờ sau, bờ trước và bờ gian cốt.
Đầu trên xương quay
Phần đầu trên xương quay bao gồm chỏm xương, cổ xương và lồi củ. Trong đó:
- Chỏm xương: hình trụ, mặt lõm và có chiều hơi hướng lên phía trên. Chỏm xương quay khớp với phần mỏm xương con của cánh tay và khuyết quay của xương trụ. Chỏm xương này sẽ xoay quanh xương trụ để hỗ trợ quá trình sấp ngửa của cẳng tay.
- Cổ xương quay: Có hình dạng ống, chiều dài trung bình 10 – 12mm.
- Lồi củ quay: Là vị trí bám của phần cơ nhị đầu. Khi nhìn từ vị trí ngoài sẽ thấy xương quay có phần cong.
Đầu dưới xương quay
Phần đấu dưới của xương quay có năm mặt, cụ thể gồm:
- Mặt trong: Mặt trong phần đấu dưới được tạo thành từ bờ gian cốt chia đôi. Phần mặt trong này có hình tam giác, có diện khớp nhỏ ở dưới được gọi là phần khuyết trụ của xương quay.
- Mặt ngoài: Mở rộng ở phía dưới tòa thành phần mỏm trâm quay.
- Mặt sau: Có hình kết cấu lồi, có nhiều rãnh đẻ cho gân cơ duỗi dễ dàng hơn.
- Mặt trước: Hình dáng trơn láng, có gờ rõ rệt tạo thành.
- Mặt dưới: Có hình tam giác, có mấu nhỏ nhô xuống dưới.
Các phần cấu trúc trên tạo thành xương quay có chiều dài, cứng và đặc hỗ trợ hoạt động của cánh tay. Tuy nhiên, các phần đầu xương của xương quay thường xốp và có thể cứng dần theo sự lão hóa của cơ thể.
Chức năng của xương quay
Xương quay đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của phần cánh tay. Chức năng chính của xương quay là đảm bảo khớp với các xương khớp xung quanh để đảm bảo hoạt động cần thiết.
Xương quay giúp hỗ trợ hoạt động sấp ngửa của cánh tay. Bên cạnh xương trụ, xương quay tạo nên các hoạt động như: duỗi, gấp, quay, nghiêng của tay và cổ tay.
Ngoài ra, xương quay còn giúp nâng và chuyển động cơ thể khi con người ở tư thế như chống đẩy, bò… Xương quay còn hỗ trợ điều khiển các hoạt động của phần xương cổ tay và ngón tay. Chính vì thế, khi xương quay bị tổn thương có thể khiến phần cổ tay và cẳng tay bị gặp vấn đề.
Như vậy có thể thấy xương quay đóng một chức năng quan trọng trong hoạt động hàng ngày của xương khớp tay. Xương quay giúp hỗ trợ các hoạt động liên kết, cầm nắm, vận động của người bệnh. Đồng thời xương quay cũng chịu lực rất lớn trong các hoạt động bê vác, khiêng và vận chuyển đồ bằng tay.
Vấn đề liên quan đến xương quay
Một trong những vấn đề thường gặp ở xương quay là gãy xương. Nếu so với xương trụ, xương quay thường có nguy cơ gãy cao hơn. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất cứ độ tuổi nào, nhưng phổ biến nhất vẫn là trẻ em và người cao tuổi.
Gãy xương quay thường xảy ra do chấn thương, tai nạn giao thông, tai nạn khi tập luyện thể thao… Tình trạng này không gây nguy hiểm đến tính mạng tuy nhiên sẽ khiến người bệnh hạn chế vận động phần tay.
Gãy xương quay thường có các triệu chứng phổ biến là biến dạng xương, đau đớn, bầm tím và mất cảm giác tay. Dù mức độ gãy xương nặng hay nhẹ, người bệnh cũng cần được điều trị y tế để phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm.
Cách điều trị gãy xương thường là bó nẹp phục hồi chức năng và vật lý trị liệu để tăng cường khả năng phục hồi cho người bệnh. Tùy thuộc vào mức độ gãy xương quay và sức khỏe của người bệnh mà các bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Trong một số trường hợp gãy xương nặng, người bệnh có thể sẽ được chỉ định phương pháp phẫu thuật để khắc phục tổn thương. Tùy thuộc vào mức độ bệnh, các bác sĩ sẽ tư vấn hướng phẫu thuật tốt nhất.
Sau khi phẫu thuật, người bệnh sẽ được tập phục hồi chức năng. Thông thường, những trường hợp phẫu thuật cần khoảng 2-3 tháng để xương tay có thể hoạt động như bình thường.
Những lưu ý để tăng cường sức khỏe xương quay
Không thể ngăn ngừa hoàn toàn việc gãy xương quay. Tuy nhiên, bạn có thể giữ cho xương luôn khỏe mạnh để giảm tối đa những tác động và tổn thương bên ngoài. Để tăng cường sức khỏe xương quay, bạn hãy chú ý bổ sung các loại thực phẩm giàu canxi, vitamin D và khoáng chất tốt cho xương.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị mỗi ngày chúng ta nên bổ sung khoảng 10 microgram vitamin D để tăng cường khả năng hấp thụ canxi. Chế độ ăn nhiều cá béo, rau xanh và các loại hoa quả là cần thiết cho hoạt động của cơ thể.
Ngoài ra, hãy chú ý chế độ tập luyện thể dục thể thao thường xuyên bằng các bài tập duy trì sức khỏe và độ bền của xương như: đi bộ, chạy, bơi lội, yoga, khiêu vũ… Việc tập luyện thể dục thường xuyên còn giúp người bệnh tăng cường sức khỏe tổng thể để phòng ngừa những bệnh lý về xương khớp khác.
Thêm vào đó, người bệnh cần phòng tránh té ngã. Chú ý trong quá trình đi, đứng và hoạt động để hạn chế tối đa vấn đề gãy xương quay. Đặc biệt, đối với người lớn tuổi, hãy chú ý đi chậm, dẹp các chướng ngại vật trước mặt để phòng ngừa nguy cơ té ngã. Ngoài ra, tránh đi khi sàn nhà ướt hoặc trơn trượt có thể dẫn đến tai nạn.
Xương quay đóng vai trò là một xương quan trọng trong cánh tay nói riêng và cơ thể nói chung. Khi xương quay gặp vấn đề đồng nghĩa với người bệnh sẽ bị gián đoạn các hoạt động liên quan đến cánh tay, cử động cầm nắm… Do đó, hiểu được các thông tin về xương quay trên sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị các vấn đề về xương quay. Chúc bạn nhanh khỏi bệnh!
