ISMQ – Trung tâm thông tin sức khỏe Gai đôi cột sống L5 là một trong ba dạng gai đôi cột sống hay gặp nhất hiện nay (bên cạnh gai đôi cột sống s1 và s2). Gai đôi cột sống thắt lưng l5 có thể gây mất đường cong sinh lý hoặc biến dạng một phần khi bệnh nhẹ và gây nghiêm trọng hơn theo tình trạng bệnh. Bên cạnh đó còn gây chèn ép lên rễ thần kinh tại vùng đốt sống ở l5 và có thể dẫn đến các bệnh về rễ thần kinh như thoát vị đĩa đệm, đau dây thần kinh hông to hay thoái hóa cột sống khiến người bệnh gặp phải các rối loạn trong chức năng vận động, phản xạ, cản trở các sinh hoạt thường ngày, làm suy yếu, thậm chí mất khả năng lao động.
Gai đôi cột sống thắt lưng L5 là bệnh gì?
Gai đôi cột sống ở thắt lưng L5 là một trong ba tình trạng gai đôi cột sống bẩm sinh phổ biến nhất (gai đôi cột sống s1 & gai đôi cột sống s2). Gai đôi cột sống thắt lưng L5 xuất hiện từ khi em bé còn ở giai đoạn phôi thai (trong bụng mẹ). Do bất thường trong quá trình phát triển ống thần kinh, phần ống thần kinh đóng không kín hoàn toàn như bình thường hoặc có những tác nhân khiến quá trình đóng ống thần kinh này diễn ra bất thường tại vị trí đốt sống L5 gây nên dị tật này. Khi ống thần kinh không khép hết khiến phần tủy sống tại đốt sống L5 không được bảo vệ và che chắn.
Tùy theo mức độ hở của ống thần kinh mà gây ra sự thoát vị màng tủy ở các mức độ khác nhau tạo nên gai đôi cột sống thắt lưng: Chế độ ăn uống chữa gai đôi cột sống thắt lưng L5 ẩn (spina bifida occulta), gai đôi có nang (spina bifida cystica) và thoát vị màng não.
Gai đôi cột sống ở thắt lưng L5 cũng tương tự như các loại gai đôi khác. Bệnh thường rất khó phát hiện vì không có triệu chứng rõ ràng nào phát sinh. Chỉ khi tác động lực mạnh hoặc nhiều lên các gai đôi gây đau nhức và biến chứng thì mới phát hiện ra loại bệnh này. Vì vậy gai đôi cột sống L5 có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là ở độ tuổi trưởng thành và độ tuổi lao động.
Những tác hại của gai đôi cột sống thắt lưng L5 là gì?
Gai đôi cột sống thắt lưng L5 xuất hiện tại vùng cột sống thắt lưng L5 nên sẽ gây nên những ảnh hưởng trực tiếp đến vùng này và ảnh hưởng đến các vùng lân cận. Cụ thể như:
Gây nên tình trạng đau vùng cột sống thắt lưng
Đốt sống L5 là đốt sống quan trọng nhất thuộc vùng thắt lưng. Bởi đây là đốt sống cuối có tác dụng chịu lực chủ công và cố định cho các hoạt động xoay linh hoạt, mềm dẻo theo nhiều hướng khác nhau của vùng thắt lưng. Do vậy khi bị chế độ ăn uống chữa gai đôi cột sống thắt lưng L5 sẽ gây nên các cơn đau cấp tính khá nặng do đốt sống này luôn phải chịu lực nhiều.
Hầu như trong ba loại gai đôi cột sống thường gặp thì gai đôi cột sống L5 là loại gây đau nặng và nhiều nhất. Tại các vùng này cơn đau có thể lan lên trên vùng thắt lưng đến vùng lưng hoặc xuống cả vùng xương cùng nguy hiểm hơn các loại gai đôi đốt sống khác.
Gai đôi cột sống thắt lưng L5 gây mất đường cong sinh lý phía trên của cột sống
Gai đôi cột sống thắt lưng L5 thuộc phần xương cột sống thắt lưng và là đốt sống chủ lực trong việc tạo nên đường cong sinh lý phía trên (đường cong sinh lý thứ 2 của cột sống) và đây cũng là đường cong quan trọng nhất trong toàn bộ hệ thống cột thống. Việc gai đốt sống L5 nhẹ có thể gây mất một phần đường cong này nhưng càng nặng thì có thể làm làm suy yếu, thậm chí mất khả năng lao động.
Ảnh hưởng nghiêm trọng đến rễ thần kinh L5
Rễ thần kinh tại đốt sống L5 là rễ thần kinh quan trọng và nhạy cảm có chức năng chủ lực trong hệ thống các dây thần kinh cột sống thắt lưng. Dây thần kinh L5 có liên quan mật thiết với ngón chân và mu bàn chân. Gai đôi cột sống L5 gây tác động tới dây thần kinh và hệ thống cơ mu bàn chân khiến vùng này đau nhức kèm theo sự yếu sức cơ gấp bàn chân, yếu cơ duỗi các ngón chân. Nếu nặng có thể gây mất cảm giác và rối loạn vận động tại các vùng trước ngoài cẳng chân, mu bàn chân.
Gây các bệnh lý nghiêm trọng tại vùng chuyển giao giữa thắt lưng và xương cùng (bệnh tại đốt sống L5 – S1)
Các bệnh lý liên quan đến chế độ ăn uống chữa gai đôi cột sống thắt lưng L5 thường rất nguy hiểm và nghiêm trọng hơn bệnh lý tại các đốt sống khác do tầm quan trọng chủ lực của đốt sống này. Do vậy bệnh gai đôi cột sống một khi đã phát tác và được phát hiện thì luôn gây ra những biến chứng trầm trọng ảnh hưởng lâu dài đến phần cột sống thắt lưng nói chung và toàn cột sống nói riêng.
Cụ thể nếu gai đôi cột sống thắt lưng L5 gây nên thoát vị đĩa đệm L5 – S1 thì sẽ gây ra hàng loạt bệnh lý nguy hiểm và phức tạp ảnh hưởng đến dây thần kinh xung quanh và các cơ:
- Tình trạng cơ dép ảnh hưởng do thoát vị đĩa đệm L5 gây nên: Rễ này là rễ mấu chốt quan trọng đầu tiên của phần xương cùng, khi rễ L5 và S1 bị tổn thương sẽ xuất hiện điểm đau cột sống hoặc điểm đau cạnh sống. Về lâu dài dẫn đến sự yếu nhóm cơ dép khiến bệnh nhân mất phản xạ phần gân gót và không gấp bàn chân lại được.
- Hội chứng rễ thần kinh thắt lưng cùng do thoát vị đĩa đệm L5 hoặc thoái hóa cột sống L5: Trong trường hợp này bệnh nhân sẽ xuất hiện hội chứng điểm đau cạnh sống, điểm đau Valleix dương tính do chèn ép dây thần kinh hông to khiến bệnh nhân rối loạn về chức năng vận động, chức năng cảm giác và sự phản xạ tại các vùng này rất kém.
Xem ngay: Gai cột sống có phải mổ không?
Những phương pháp chữa bệnh gai đôi cột sống hiệu quả
Sau đây là những cách điều trị gai đôi cột sống l5 mà người bệnh có thể áp dụng ngay tại nhà:
Tuân thủ một lối sống khoa học và lành mạnh
Một lối sống khoa học lành mạnh mà bạn nên áp dụng khi mắc gai đôi cột sống sẽ bao gồm:
Uống nhiều nước
Mỗi ngày uống ít nhất 8 cốc nước và nên phân bổ đều đặn trong ngày chứ không nên chỉ uống nước khi khát.
Nói không với rượu bia, thuốc lá và hạn chế các chất kích thích
Rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích đều có những ảnh hưởng tiêu cực đến xương khớp nói chung và bệnh gai đôi cột sống nói riêng. Ngoài ra, cũng nên hạn chế hoặc từ bỏ dần thói quen nạp các chất kích thích như: Trà, nước ngọt, cà phê… Để không tạo cơ hội cho bệnh phát triển.
Cần dành thời gian ngủ và nghỉ ngơi đầy đủ
Một giấc ngủ đủ sẽ giúp tái tạo năng lượng và cũng là cách giảm tải áp lực cho cột sống thắt lưng.
Rèn luyện tư thế đúng đắn
Luôn giữ cho tư thế đi lại và làm việc thẳng lưng: Tai, vai, hông, đầu gối, mắt cá chân luôn trên một đường thẳng giúp cố định xương cột sống.
Gai đôi cột sống L5 và chế độ dinh dưỡng và cân nặng
Người bị gai đôi cột sống cần có một chế độ dinh dưỡng phù hợp để hỗ trợ giảm các cơn đau và cũng là một cách để kiểm soát cân nặng hiệu quả. Bởi khi dư thừa cân nặng sẽ gây thêm áp lực tới vùng xương sống và các đốt gai khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn. Hãy lưu tâm tới các chú ý sau để chuẩn bị một chế độ dinh dưỡng điều trị bệnh tốt nhất:
- Cần bổ sung các loại thực phẩm giàu canxi như: Tôm, cua, cá nhỏ để nguyên xương.
- Sử dụng viên uống bổ sung canxi hay thuốc bổ sung hấp thụ canxi như magie theo chỉ định của bác sĩ.
- Canxi cũng có nhiều trong sữa tươi và các chế phẩm từ sữa như: Bơ, phô mai, sữa chua, kem,.. Ngoài ra các nhóm thực phẩm bổ sung canxi còn có đậu nành, đậu phụ, các loại rau màu xanh lá đậm như rau diếp, cải xoăn, cải bắp,…
- Sưởi nắng 15 phút mỗi ngày trước 9h sáng để tăng cường hấp thụ vitamin D giúp hỗ trợ quá trình tái tạo xương sống.
Tập luyện thể dục đều đặn và đúng cách chữa gai đôi cột sống thắt lưng L5
Luyện tập một cách thường xuyên là yếu tố có tính chất then chốt trong việc trị bệnh bởi rất nhiều lý do. Đối với vùng lưng và cột sống, việc tập luyện có thể tăng gấp đôi hiệu quả giảm đau và phòng chống sự quay trở lại của bệnh một cách tích cực.
Có 2 dạng bài tập cơ bản thường được áp dụng cho người bệnh bị gai cột sống là bài tập co duỗi và các môn thể thao nhẹ nhàng như: Tập yoga, đạp xe, đi bộ, bơi lội giúp cho phần xương cột sống được linh hoạt hơn, dẻo dai hơn, tăng độ đàn hồi và giảm thiểu hoàn toàn tình trạng co cứng, hỗ trợ tích cực cho các chức năng vận động của bệnh nhân.
